مارک کلاین، یه آدم معمولی که ۲۲ سال به‌عنوان تکنسین مخابرات تو AT&T کار کرد، و هیچ‌وقت قصد نداشت دنیا رو تغییر بده. ولی پایبندیش به حریم شخصی باعث شد یکی از بزرگ‌ترین افشاگری‌های تاریخ آمریکا رقم بخوره.
همه‌چی از یه اتاق مخفی شروع شد: “اتاق 641A” تو ساختمون AT&T تو سانفرانسیسکو. مارک متوجه شد که NSA یه سیستم شنود مخفی راه انداخته که همه‌ی ترافیک اینترنت از طریق اسپلیترهای نوری به این اتاق کپی می‌شه. یعنی دولت آمریکا، با همکاری شرکت‌های مخابراتی، همه‌ی ارتباطات دیجیتال مردم رو زیر نظر داشت.
وقتی نیویورک تایمز تو سال ۲۰۰۵ خبر داد که NSA داخل آمریکا جاسوسی می‌کنه، مارک کلاین می‌دونست که دارن درباره چی حرف می‌زنن. اون نه‌تنها دیده بود، بلکه سند هم داشت: بیش از صد صفحه از نقشه‌های فنی و دیاگرام‌های AT&T که دقیقاً نشون می‌داد این سیستم چطور کار می‌کنه. با این مدارک، در ۲۰۰۶ به دفتر EFF رفت و یه سؤال ساده پرسید: «شماها به حریم شخصی اهمیت می‌دید؟»- مارک اون موقع تازه بازنشست شده بود.
EFF بهش گوش داد چون حریم شخصی براشون مهم بود ، و داستان شروع شد. با استفاده از اسناد مارک، EFF دو پرونده علیه NSA باز کرد: Hepting v. AT&T و Jewel v. NSA. مارک خودش هم رفت واشنگتن تا جلوی مقامات از نظارت غیرقانونی حرف بزنه. مارک گزارشش از این ماجرا رو تحت عنوان Wiring Up the Big Brother Machine . . And Fighting It نوشت. حتی یه سناتور، کریس داد، مارک رو یه “قهرمان واقعی آمریکایی” خطاب کرد.
ولی مثل خیلی از پرونده‌های افشاگری، نتیجه اون‌طوری که باید نشد. دولت و شرکت‌ها زیر بار نرفتن، دادگاه‌ها هم بیشتر به نفع “امنیت ملی” حکم دادن تا حریم شخصی. حتی وقتی ادوارد اسنودن در ۲۰۱۳ مدارک بیشتری رو کرد، باز هم این سیستم به‌طور کامل متوقف نشد.
با این حال، تأثیر کار مارک کلاین غیرقابل‌انکاره. اون نشون داد که چطور دولت‌ها و شرکت‌های بزرگ علیه حریم شخصی مردم کار می‌کنن، الهام‌بخش هزاران نفر شد تا علیه نظارت گسترده صداشون رو بلند کنن و باعث اصلاحاتی -هر چند ناکافی- شد. قانون Section 702 که اجازه‌ی این نوع نظارت رو می‌ده، قراره در ۲۰۲۶ منقضی بشه. و EFF و فعالای دیگه همچنان دارن برای پایان دادن به این جاسوسی تلاش می‌کنن.
میراث مارک کلاین توی این مبارزه زنده‌ست، با شجاعت ایستاد، حقیقت رو گفت، او بخشی از تاریخ مقاومت در برابر نظارت گسترده شد، ما همیشه قدر دانش خواهیم بود. هر کسی که امروز درباره‌ی حریم شخصی صحبت می‌کند، شاید بدون آنکه بدونه، مدیون شجاعت مارک کلاین‌ه (درگذشت ۸ مارس ۲۰۲۵). مبارزه هنوز تموم نشده.
منابع:
In Memoriam: Mark Klein, AT&T Whistleblower Who Revealed NSA Mass Spying
Mark Klein, AT&T Whistleblower Who Exposed NSA’s Mass Surveillance, Dies at 79